چالش مهاجرت نخبگان؛ وقت آن رسیده که داده‌کاوی کنیم

سرپرست دانشگاه مازندران در گفت‌وگو با آنا:

چالش مهاجرت نخبگان؛ وقت آن رسیده که داده‌کاوی کنیم

       به گزارش روابط عمومی دانشگاه مازندران، دکتر ابراهیم صالحی عمران سرپرست دانشگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا، با اشاره به این‌که اهمیت حفظ و نگهداشت نخبگان علمی جامعه، امری بدیهی بوده که نیازمند ریشه‌یابی است تا متوجه علت مهاجرت استعداد‌های برتر از کشور شویم، به تشریح چگونگی نگه‌داشت نخبگان در کشور پرداخت.

متن کامل این گفت‌وگو را در زیر مشاهده می‌کنید:

       سرپرست دانشگاه مازندران با بیان این‌که فرآیند شناسایی نخبگان کار راحتی بوده و پیچیده نیست؛ تاکید کرد: هر ساله پدیده‌ای به نام کنکور برگزار می‌شود و از همان ابتدا تا طول تحصیل می‌توان استعداد‌های برتر دانشگاه‌های ایران را شناخت.

      دکتر صالحی عمران با بیان این مساله که مهاجرت موضوع بدی نیست و باید ارتباطات بین‌المللی پابرجا باشد، بلکه چالش اصلی در بازنگشتن آن‌ها به کشور است و نمی‌توان مانع خروج فردی از کشور شد، گفت: هر تصمیمی باید مبتنی بر داده‌کاوی، بررسی، تحقیق و پیش‌نیاز انجام شود؛ چرا که داده‌کاوی در بیان آمار دقیق و شفاف مهاجرت نخبگان، موفق عمل کرده و کمک‌کننده است؛ بنابراین تقاضای انجام آن را دارم تا دریابیم نخبگان در کدام رشته‌ها، زمینه‌های فکری و ... از ایران مهاجرت می‌کنند؟

      رییس انجمن آموزش عالی ایران اضافه کرد: در مباحث اسلامی با هدف یادگیری علم بر رفت‌وآمد‌های دانشجویان، کارشناسان و متخصصان دانشگاه‌های ایران و جهان تاکید می‌شود که اهمیت آموزش بین‌المللی را یادآوری می‌کند.

حل چالش مهاجرت با بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها

       دکتر صالحی عمران بیان کرد: کنجکاوی، ویژگی انسان است و هوش نخبگان در سکون جای نمی‌گیرد، بلکه پویایی را مهم تلقی می‌کند، بخشی از بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها معضل مهاجرت را حل می‌کند، یعنی باید صورت قانونی و منطقی ترسیم کرده و مسیر را دوطرفه تحقق بخشیم، تعاملات بین‌المللی دانشگاه‌های تراز یک دنیا، عطش و میل به مهاجرت را منطقی‌تر کرده و سود را بیشتر به نفع جامعه پیش می‌برد و حتی می‌توان نخبگان سایر کشور‌ها را جذب کرد.

سرپرست دانشگاه مازندران تاکید کرد: تصور می‌کنم گاهی اوقات نادیده‌انگاری نخبگان، معیار اصلی برای مهاجرت آن‌هاست؛ چرا که ضریب هوشی این افراد بالاست و دارای ویژگی‌های اخلاقی حساس و ادارک خاص از دنیا هستند. نباید، شرایطی فراهم شود تا بدبینی نسبت به مهاجرت نخبگان از کشور فراهم کنیم.

       دکتر صالحی عمران بیان کرد: گرایش و قوانین جاری دانشگاه‌ها به سادگی اجازه جذب دانش‌آموختگان نخبه را در سیستم‌های آموزشی و پژوهشی نمی‌دهد، البته بنیاد ملی نخبگان برای پذیرش استعداد‌های درخشان در ارگان‌های کشور، کمک‌کننده بوده است، اما در هر صورت نباید دیدِ منفی نسبت به دانش‌آموختگان نخبه علمی ایران داشت و تغییر تفکری، ارزشی و فرهنگی لازم است؛ چرا که تمرکز اصلی آن‌ها روی درس‌شان است و شاید حساسیت زیادی نسبت به مسایل مختلف از خود نشان ندهند. احتمال دارد نخبگان در جنبه‌های حاکمیتی یا جنبه‌هایی که به عنوان کار فرهنگی در دانشگاه‌ها قلمداد می‌شود، فعال نباشند، پس این موضوع نباید این‌گونه قلمداد شود که به نخبگان حس ناکافی بدهیم و بگوییم جامعه به شما احتیاح ندارد.

بیدارسازی باعث نگهداشت نخبگان می‌شود

       سرپرست دانشگاه جامع استان تاکید کرد: به صورتی با نخبگان برخورد می‌کنیم که آن‌ها پیش خود احساس می‌کنند جامعه و نظام پذیرای آن‌ها نیست، در حالی که نخبگان، فرزندان این مملکت هستند، پس باید به آن‌ها القا کنیم که حضورشان باعث رشد فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و علمی کشور می‌شود و هویت ملی، مذهبی و دینی یعنی بیدارسازی هم برای نگهداشت نخبگان کمک کننده است.

سرپرست دانشگاه مازندران اضافه کرد: به حال خود رها کردن استعداد‌های درخشان را نباید بی‌اهمیت تلقی کنیم، بلکه باید، برخی ارگان‌ها نسبت به خروج نخبگان از کشور پاسخ‌گو باشند، چرا سیستم‌های آموزشی، پژوهشی، اقتصادی و دستگاه‌های دولتی زمینه جذب نخبگانی که از کشور خارج شده‌اند را فراهم نمی‌کنند؟ حتی، در نظام‌های اداری کشور به نخبگان نیاز داریم، شرایطی باید فراهم شود که خودمان سراغ نخبگان رویم.

      دکتر صالحی عمران با تشریح این‌که دو عامل در مهاجرت نخبگان دخیل است؛ گفت: دافعه و جاذبه مهم هستند. عوامل دافعه که ممکن است مواردی از جمله مسایل  سیاسی، اقتصادی، طرز تفکر، جاذبه‌های خارج از کشور برای ارتباط با جامعه بین‌المللی، بی‌توجهی به آن‌ها و ... باید شناسایی شوند. هم‌چنین، عوامل جاذبه مانند استخدام، اشتغال، توجه به افکار، فراهم‌کردن زمینه‌های علمی و ارزش و بهادادن به نخبگان هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند.

فعالیت پژوهشی خلاقانه و مربوط به حیطه فناوری است که منافع اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی برای کشور دارد.

اهمیت شناسایی نخبگان برای استخراج منابع

       سرپرست دانشگاه مازندران افزود: منابع انسانی، دانش و تفکر و مهارت انسان‌ها بیشترین ارزش را دارند، اما هنوز قدر آن‌ها را متوجه نشده‌ایم و برای جنگل، محیط زیست، معادن، زمین و ... بیشتر اهمیت قایل هستیم. باید نخبگان را شناسایی کنیم تا استخراج منابع صورت بگیرد که نگهداری و باروری آن‌ها امری مهم است و هرچه زودتر باید مجموعه اقدامات نگهداشت نخبگان استفاده کنیم؛ چرا که سرمایه باعث ثروت بیشتر برای کشور می‌شود. نیرو‌های انسانی بسیار باهوش هستند و نباید دانش‌آموختگان دانشگاه‌های سطح یک کشور را به راحتی از دست بدهیم. باید تفکر این‌که به دردمان نمی‌خورند را دور انداخت؛ چرا که آن‌ها در کشور باعث تولید ثروت برای کشور می‌شوند.

روابط عمومی دانشگاه مازندران