انتشار شماره بهار فصلنامه"جامعه و محیط زیست" دانشگاه مازندران - دانشگاه مازندران
انتشار شماره بهار فصلنامه"جامعه و محیط زیست" دانشگاه مازندران
- 30 May 2025
- کد خبر: 3765795
- 2695
سردبیر فصلنامه دانشگاه خبر داد:
انتشار شماره بهار فصلنامه"جامعه و محیط زیست" دانشگاه مازندران
به گزارش روابط عمومی دانشگاه مازندران، دکتر صادق صالحی استاد جامعهشناسی محیط زیست و سردبیر فصلنامه"جامعه و محیط زیست" در یادداشتی، از انتشار شماره بهار این فصلنامه در سال ۱۴۰۴ خبر داد.
متن کامل این یادداشت را در زیر مشاهده میکنید:
بسیار خرسندیم که چهارمین شماره از فصلنامه"جامعه و محیط زیست" با مشارکت اندیشمندان، صاحبنظران و پژوهشگران، آماده و اکنون انتشار یافته است. انتشار مستمر و بههنگام این فصلنامه، نشاندهنده وجود خلا اساسی در بحث ارتباط جامعه و محیط زیست در سطح جامعه و دانشگاه است که این مهم با مشارکت نویسندگان محترم میسر شده و مورد استقبال علاقهمندان قرار گرفته است.
در شماره جاری فصلنامه"جامعه و محیط زیست"، همانند شمارههای پیشین، شش مقاله درج شده است.
مقاله اول با عنوان "ارزیابی و گونهشناسی رفتار محیط زیستی گردشگران خانوادگی در سفر به مقصد چندگانه گردشگری"، میباشد. نتایج این مطالعه نشان داد که رفتار محیط زیستی گردشگران خانوادگی در مراحل پیش از سفر، حین سفر و پس از سفر، پایینتر از حد متوسط است. همچنین، محققان این پژوهش مدعیاند که در این تحقیق، پنجگونه رفتاری را شناسایی کردند: خانوادههای "ناسازگار و ناپایدار"(تخریبگران)، "ناآگاه"(رهگذران)، "بیتفاوت"(منفعلان)، "آگاه و فعال"(پیشگامان) و "الهامبخش و پیشرو"(سفیران محیط زیست). اکثریت خانوادهها در سطح پایین رفتار محیط زیستی، گروه "رهگذران ناآگاه" قرار داشتند.
دومین مقاله در فصلنامه حاضر با عنوان "نسبت گفتمان پساتوسعه و الهیات اسلامی محیط زیست" میباشد. آنطور که نویسندگان مقاله مطرح کردند از زمانیکه اندیشه«رامکردن طبیعت» از فرانسیس بیکن، روح غالب ادبیات نوسازی و توسعه در دنیا شد، مفهوم«طبیعت»، بهعنوان یک مقوله فرهنگی بزرگ به موضوعی مادی و کوچک در حد منابع طبیعی آن هم در خدمت رفاه زندگی انسان تنزل یافت. همچنین، نویسندگان مدعی شدند که هدف این مقاله، بررسی نقاط اشتراک و افتراق دیدگاههای پساتوسعه برآمده از ادبیات پساساختارگرایی و الهیات اسلامی مبناگرا و راهحلهای آنها برای کاهش بحرانهای زیستمحیطی و در نهایت، پیوند آنها برای حل بهتر بحرانها و دوری از رویکرد صرفا ابزاری و مهندسی است.
عنوان مقاله سوم، عبارت است از"تبیین معنوی انسانشناسی شناختی، الزام معماری نوین علوم ترویج و آموزش محیط زیست". در این مقاله، محقق با بررسی و واکاوی مطالعات حوزههای کشاورزی، توسعه روستایی و محیط زیست 1990 تا 2020 داخل و خارج از کشور نشان داد انسانشناسی شناختی، کانون توجه این مطالعات بوده است. در این مقاله، چگونگی تبیین معنوی انسانشناسی شناختی مطرح شده است و به دستاندرکاران علوم ترویج و آموزش محیط زیست توصیه میشود تا با فراگیری فلسفه ملاصدرا شیرازی و با کمک اندیشمندان انسانشناسی شناختی، فرصت تحقق معنویت را در حوزه محیط زیست فراهم سازند.
عنوان مقاله چهارم،"ناتوانسازی دریاچه ارومیه در متن فراروایتها( مردمنگاری انتقادی)" میباشد. در این تحقیق، محققان به فرآیندهایی که در بستری، رابطهای به ناتوانسازی دریاچه ارومیه منجر شده میپردازند. یافتههای این پژوهش نشان داد که ناتوانسازی دریاچه ارومیه، نتیجه کشمکش بر سر اعمال مادی و معنا است. بهعبارت دیگر، کشمکشهای محیط زیستی نه تنها در سطح سیاستگذاری، بلکه در سطح رقابت بر سر معانی، ارزشها و مشروعیت دانشهای مختلف درباره محیط زیست نیز رخ داده است.
مقاله پنجم با عنوان"بررسی نقش آموزش کشاورزی شهری در مدارس و تاثیر آن بر توسعه پایدار شهری(مورد مطالعه: مدارس ابتدایی شهر تهران)"،به بررسی و تحلیل نقش آموزش و فرهنگسازی کشاورزی شهری در مدارس ابتدایی شهر تهران میپردازد و تاثیر آن را بر توسعه پایدار شهری مورد ارزیابی قرار میدهد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که کشاورزی شهری میتواند بهعنوان ابزار آموزشی موثر، دانشآموزان را با مفاهیم پایداری و حفاظت از محیط زیست آشنا سازد و به تحقق اهداف توسعه پایدار شهری کمک کند. با اینحال، چالشهایی همچون کمبود فضای فیزیکی و منابع مالی، نیاز به اصلاح برنامههای درسی و ضرورت حمایت نهادی در این مسیر وجود دارد.
مقاله آخر این شماره فصلنامه جامعه محیط زیست با عنوان" تاثیر تغییرات اقلیمی بر الگوهای مهاجرت انسانی در مناطق خشک ایران: مطالعه کیفی در شهر سمنان" میباشد که هدف آن، بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر الگوهای مهاجرت ساکنان شهر سمنان، یکی از شهرهای واقع در منطقه خشک ایران بوده است.
نتایج این پژوهش، نشاندهنده آن است که کاهش دسترسی به منابع آب به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای تغییرات اقلیمی، به همراه افت محسوس تولیدات کشاورزی و افزایش نگرانیهای محیط زیستی، از جمله عوامل کلیدی در تصمیمگیری ساکنان برای مهاجرت به شمار میروند.
امید است مقالات این شماره نیز مورد توجه صاحبنظران، اندیشمندان، پژوهشگران و همه علاقهمندان به مطالعات اجتماعی محیط زیست قرار گیرد و کاربست نتایج و یافتههای محققان، نقش موثری در جلوگیری از مشکلات محیط زیست یا کاهش و حل معضلات موجود محیط زیستی ایفا نماید.
صادق صالحی
استاد جامعهشناسی محیط زیست
روابط عمومی دانشگاه مازندران